Στο Πήλιο των ΚενταύρωνΟ Κένταυρος Χείρων ήταν ο πιο σοφός μεταξύ των Κενταύρων και γνώριζε την τέχνη των ιαματικών βοτάνων, ενώ επιδιδόταν και στο κυνήγι και τη μουσική. Είχε θεϊκή καταγωγή, αφού, κατά μια μυθολογική εκδοχή, ήταν νόθος γιος του Κρόνου, ο οποίος συνευρέθηκε με την κόρη του Ωκεανού Φιλύρα. Ο Κρόνος συνελήφθη επ’ αυτοφώρω από τη σύζυγο του Ρέα και τότε, για να διαφύγει, μεταμορφώθηκε σε επιβήτορα ίππο και έφυγε καλπάζοντας, αφήνοντας τη Φιλύρα να γεννήσει το μισό άνθρωπο μισό άλογο παιδί της, που δεν ήταν άλλο από τον Κένταυρο Χείρωνα. Η Φιλύρα ντροπιασμένη και γεμάτη απέχθεια για το διγενές βρέφος , παρακάλεσε τους θεούς να την απαλλάξουν από τον στιγματισμό αυτόν. Αποδεχόμενος το αίτημά της, ο Δίας την μεταμόρφωσε σε φλαμουριά. Έμελλε όμως και με αυτήν την μορφή να ευεργετήσει το βρέφος της, αργότερα.
Μεγαλώνοντας, ο Κένταυρος Χείρων απέκτησε μεγάλη φήμη ως πανεπιστήμων, ιατρός, και μάντης. Τα άνθη της μητέρας του της Φιλύρας (κοινώς φλαμουριάς) τα χρησιμοποιούσε για να θεραπεύει ασθενείς, ενώ το εσωτερικό του φλοιού της το χρησιμοποιούσε στην μαντική του τέχνη. Φημολογείτο ότι δάσκαλος του Χείρωνα υπήρξε ίδιος ο Απόλλων. Η φήμη του Κενταύρου Χείρωνα ως ιατρού και μάντη εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και το όνομα του εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες θηραϊκές επιγραφές. Σοφός και αγαθός εκ φύσεως, ήταν ανεκτίμητος φίλος των ανθρώπων, αφού σε αυτόν προσέτρεχαν προκειμένου να θεραπευθούν.
Ο Χείρων ήταν εκείνος που βοήθησε και υπερασπίσθηκε τον Πηλέα και που ανέθρεψε και μόρφωσε ένα πλήθος θεϊκών και ηρωικών προσώπων, όπως τον Αχιλλέα, τον Ιάσονα, τον Ασκληπιό, τον Ηρακλή και τον Αινεία. Ο Απόλλων ο ίδιος παρέδωσε τον Ασκληπιό, βρέφος, μετά την θανάτωση της μητέρας του Κορωνίδας στον Κένταυρο Χείρωνα, ο οποίος τον ανέθρεψε και του μετέδωσε τις θεραπευτικές του γνώσεις και την τέχνη του κυνηγιού. Ο Ασκληπιός, μάλιστα, απέκτησε τέτοια ικανότητα στο να θεραπεύει ασθενείς, ώστε να θεωρηθεί, μεταξύ των ανθρώπων, ως ο πατέρας της Ιατρικής. Σύμφωνα πάντοτε με τον μύθο, ο Δίας του χάρισε την αθανασία.
Ωστόσο, παρά τη σοφία που τον διέκρινε και την οικειότητα του με τους ανθρώπους, στη συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων ο Κένταυρος Χείρων παρέμεινε ένας άγριος κυνηγός και μια σκοτεινή θεϊκή μορφή.
Οι Κένταυροι της Μαγνησίας και οι Θεσσαλοί της Ιωλκού φαίνεται ότι ήταν δεμένοι με εξωγαμική συμμαχία. Σύμφωνα με μία άποψη σύζυγος του Πηλέα και μητέρα του Αχιλλέα ίσως να μην ήταν η θεά Θέτις, αλλά η κόρη του Κενταύρου Χείρωνα. Όπως και να έχει το πράγμα, όταν η Θέτις εγκατέλειψε τον Πηλέα, εκείνος ανέθεσε την ανατροφή του γιου τους Αχιλλέα στον Κένταυρο Χείρωνα, στο Πήλιο. Ο Χείρων, σύμφωνα με τον μύθο, έτρεφε τον Αχιλλέα με εντόσθια λιονταριών και αγριόκαπρων και με μεδούλι άρκτων, για να γίνει γενναίος, ή, σύμφωνα με άλλους, με μέλι από κερήθρα και μεδούλι ελαφιού, για να τρέχει γρήγορα. Εκείνος τον εισήγαγε στην τέχνη της ιππασίας, του κυνηγιού, του αυλού και της ιατρικής. Ο νεαρός ήρωας ήταν, μάλιστα, τόσο επιδεκτικός σε όσα του δίδασκε ο Κένταυρος, ώστε σε ηλικία έξι ετών έσυρε τον πρώτο του αγριόχοιρο στη σπηλιά του Χείρωνα.
Ο Χείρων, λόγω της θεϊκής καταγωγής του, ήταν αθάνατος. Σύμφωνα με τον μύθο, στη μάχη του εναντίον των Κενταύρων, ο Ηρακλής προκειμένου να υπερασπισθεί τον επιστήθιο φίλο του Φόλο, πλήγωσε κατά λάθος στο πόδι, με δηλητηριασμένο βέλος, τον γέρο σοφό. Ο ημίθεος λυπήθηκε πάρα πολύ για τον τραυματισμό του γέροντα φίλου του και προσπάθησε να τον θεραπεύσει ο ίδιος με φάρμακα τα οποία του υποδείκνυε ο Χείρων. Τα φάρμακα, όμως, δεν τον ωφέλησαν καθόλου και, βασανιζόμενος από τους φρικτούς πόνους που του προκαλούσε το τραύμα, αλλά και κουρασμένος από την ατελείωτη ζωή του, ο πλέον ονομαστός των Κενταύρων παρακάλεσε τον Δία να τον απαλλάξει από την αθανασία. Κάτι τέτοιο όμως ήταν ανέφικτο και μόνο μετά από την παρέμβαση του Προμηθέα, ο οποίος δέχθηκε να ανταλλάξει τη θνητότητα του με την αθανασία του Χείρωνα, ο Ζευς ενέκρινε τον θάνατο του Κενταύρου.
Μεγαλώνοντας, ο Κένταυρος Χείρων απέκτησε μεγάλη φήμη ως πανεπιστήμων, ιατρός, και μάντης. Τα άνθη της μητέρας του της Φιλύρας (κοινώς φλαμουριάς) τα χρησιμοποιούσε για να θεραπεύει ασθενείς, ενώ το εσωτερικό του φλοιού της το χρησιμοποιούσε στην μαντική του τέχνη. Φημολογείτο ότι δάσκαλος του Χείρωνα υπήρξε ίδιος ο Απόλλων. Η φήμη του Κενταύρου Χείρωνα ως ιατρού και μάντη εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και το όνομα του εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες θηραϊκές επιγραφές. Σοφός και αγαθός εκ φύσεως, ήταν ανεκτίμητος φίλος των ανθρώπων, αφού σε αυτόν προσέτρεχαν προκειμένου να θεραπευθούν.
Ο Χείρων ήταν εκείνος που βοήθησε και υπερασπίσθηκε τον Πηλέα και που ανέθρεψε και μόρφωσε ένα πλήθος θεϊκών και ηρωικών προσώπων, όπως τον Αχιλλέα, τον Ιάσονα, τον Ασκληπιό, τον Ηρακλή και τον Αινεία. Ο Απόλλων ο ίδιος παρέδωσε τον Ασκληπιό, βρέφος, μετά την θανάτωση της μητέρας του Κορωνίδας στον Κένταυρο Χείρωνα, ο οποίος τον ανέθρεψε και του μετέδωσε τις θεραπευτικές του γνώσεις και την τέχνη του κυνηγιού. Ο Ασκληπιός, μάλιστα, απέκτησε τέτοια ικανότητα στο να θεραπεύει ασθενείς, ώστε να θεωρηθεί, μεταξύ των ανθρώπων, ως ο πατέρας της Ιατρικής. Σύμφωνα πάντοτε με τον μύθο, ο Δίας του χάρισε την αθανασία.
Ωστόσο, παρά τη σοφία που τον διέκρινε και την οικειότητα του με τους ανθρώπους, στη συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων ο Κένταυρος Χείρων παρέμεινε ένας άγριος κυνηγός και μια σκοτεινή θεϊκή μορφή.
Οι Κένταυροι της Μαγνησίας και οι Θεσσαλοί της Ιωλκού φαίνεται ότι ήταν δεμένοι με εξωγαμική συμμαχία. Σύμφωνα με μία άποψη σύζυγος του Πηλέα και μητέρα του Αχιλλέα ίσως να μην ήταν η θεά Θέτις, αλλά η κόρη του Κενταύρου Χείρωνα. Όπως και να έχει το πράγμα, όταν η Θέτις εγκατέλειψε τον Πηλέα, εκείνος ανέθεσε την ανατροφή του γιου τους Αχιλλέα στον Κένταυρο Χείρωνα, στο Πήλιο. Ο Χείρων, σύμφωνα με τον μύθο, έτρεφε τον Αχιλλέα με εντόσθια λιονταριών και αγριόκαπρων και με μεδούλι άρκτων, για να γίνει γενναίος, ή, σύμφωνα με άλλους, με μέλι από κερήθρα και μεδούλι ελαφιού, για να τρέχει γρήγορα. Εκείνος τον εισήγαγε στην τέχνη της ιππασίας, του κυνηγιού, του αυλού και της ιατρικής. Ο νεαρός ήρωας ήταν, μάλιστα, τόσο επιδεκτικός σε όσα του δίδασκε ο Κένταυρος, ώστε σε ηλικία έξι ετών έσυρε τον πρώτο του αγριόχοιρο στη σπηλιά του Χείρωνα.
Ο Χείρων, λόγω της θεϊκής καταγωγής του, ήταν αθάνατος. Σύμφωνα με τον μύθο, στη μάχη του εναντίον των Κενταύρων, ο Ηρακλής προκειμένου να υπερασπισθεί τον επιστήθιο φίλο του Φόλο, πλήγωσε κατά λάθος στο πόδι, με δηλητηριασμένο βέλος, τον γέρο σοφό. Ο ημίθεος λυπήθηκε πάρα πολύ για τον τραυματισμό του γέροντα φίλου του και προσπάθησε να τον θεραπεύσει ο ίδιος με φάρμακα τα οποία του υποδείκνυε ο Χείρων. Τα φάρμακα, όμως, δεν τον ωφέλησαν καθόλου και, βασανιζόμενος από τους φρικτούς πόνους που του προκαλούσε το τραύμα, αλλά και κουρασμένος από την ατελείωτη ζωή του, ο πλέον ονομαστός των Κενταύρων παρακάλεσε τον Δία να τον απαλλάξει από την αθανασία. Κάτι τέτοιο όμως ήταν ανέφικτο και μόνο μετά από την παρέμβαση του Προμηθέα, ο οποίος δέχθηκε να ανταλλάξει τη θνητότητα του με την αθανασία του Χείρωνα, ο Ζευς ενέκρινε τον θάνατο του Κενταύρου.
