Αποδράσεις_Κνωσσός

στην Κνωσό του βασιλιά Μίνωα

Η Κνωσός υπήρξε το κέντρο ενός από τους πιο ισχυρούς πολιτισμούς του αρχαίου κόσμου. Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς Μίνωας, από το όνομα του οποίου παίρνει το όνομά του και το σύνολο του κρητικού πολιτισμού της εποχής ήταν γιος του Δία και το βασίλειό του το ισχυρότερο στην Μεσόγειο. Στην πραγματικότητα, αμφισβητείται το εάν πρόκειται για ένα υπαρκτό πρόσωπο ή για βασιλικό τίτλο, κατά τα πρότυπα των Φαραώ στην Αίγυπτο ή ακόμα και των, κατά μία εκδοχή, μεγάλων Θεσσαλών βασιλέων που έφεραν τον τίτλο του Διός.

Μυθολογία: Ο Μίνωας ήταν γιος της πριγκίπισσας της Φοινίκης, Ευρώπης, που είχε απαχθεί από τον Δία με τη μορφή ενός ταύρου. Η πολιτική και νομοθετική εξουσία τού είχε δοθεί απευθείας από τον θεϊκό πατέρα του, τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, συμβουλευόταν κάθε εννέα χρόνια. Ο Δίας συνδέεται έντονα με την Κρήτη, αφού είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ίδη, και κατά μία εκδοχή θεωρείται ο πρώτος ηγεμόνας του νησιού.

Γυναίκα του Μίνωα ήταν η Πασιφάη. Όταν κάποτε ο λαός της Κρήτης αμφισβήτησε το απόλυτο δικαίωμά του στο θρόνο, ο Μίνωας επικαλέστηκε τη θεϊκή του καταγωγή. Προς επιβεβαίωση αυτών, ο Ποσειδώνας έστειλε στην Κρήτη ένα ταύρο για να τελέσει ο βασιλιάς θυσία. Ο ταύρος όμως αυτός ήταν τόσο όμορφος που ο Μίνωας αποφάσισε να τον κρατήσει. Σε αντάλλαγμα προσέφερε στον Ποσειδώνα έναν από του δικούς του ταύρους. Αυτό εξόργισε τον θεό της θάλασσας που, για να τιμωρήσει τον Μίνωα για την ανυπακοή του εμπνέει ένθερμο έρωτα στην Πασιφάη για τον θεϊκό ταύρο. Το αποτέλεσμα αυτού του αταίριαστου δεσμού ήταν ένα παιδί, ο Μινώταυρος.

Ο διάσημος Αθηναίος αρχιτέκτονας και εφευρέτης Δαίδαλος εργάστηκε για τον Μίνωα. Ο βασιλιάς του ζήτησε να κατασκευάσει στα υπόγεια του μεγαλοπρεπούς παλατιού του ένα δαιδαλώδες οικοδόμημα, τον λαβύρινθο, μέσα στον οποίο θα έκλεινε τον Μινώταυρο, που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος.

Κάποτε, ο γιος του Μίνωα, Ανδρόγεως, πήρε μέρος στους αγώνες που διοργάνωναν στην πόλη τους οι Αθηναίοι. Ο Ανδρόγεως κέρδισε σε όλα τα αθλήματα, ο βασιλιάς όμως της Αθήνας, σύμφωνα με μία εκδοχή κινούμενος από φθόνο για την επιτυχία του ξένου, αποφάσισε να του αναθέσει έναν δύσκολο άθλο. Ζήτησε από τον νεαρό να απαλλάξει τον Μαραθώνα και τους κατοίκους του από έναν ταύρο που προξενούσε ζημιές στην περιοχή. Ο Ανδρόγεως αποδέχτηκε την πρόκληση, ο ταύρος όμως σκότωσε τον νεαρό πρίγκιπα. Ο Μίνωας συγκλονίστηκε. Κήρυξε αμέσως τον πόλεμο κατά της Αθήνας. Οργισμένος ο Δίας καταστρέφει την πόλη, και ο βασιλιάς των Αθηνών αναγκάζεται να υποταχθεί στους όρους που επιβάλλει ο νικητής.

Ο Μίνωας επέβαλε στην Αθήνα την εξής ποινή : επτά νέα κορίτσια και επτά νεαρά αγόρια στέλνονται στην Κρήτη, κάθε εννέα χρόνια, θυσία στον Μινώταυρο. Αυτό συνεχίστηκε για τρεις εννιαετίες, μέχρι την εποχή του Θησέα. Ο γιος του βασιλιά της Αθήνας, Αιγέα, αποφασίζει ν’ απαλλάξει την πόλη του απ’ την απάνθρωπη θυσία. Ταξιδεύει στην Κρήτη μαζί με τους νέους και τις νέες της Αθήνας. Η κόρη του Μίνωα, η Αριάδνη, θαμπώνεται από το όμορφο παρουσιαστικό του νεαρού πρίγκιπα τον ερωτεύεται κι αποφασίζει, παραβαίνοντας την πατρική βούληση, να τον βοηθήσει. Με την βοήθεια του Δαιδάλου τον βοηθούν να μπει και να βγει ασφαλής από τον λαβύρινθο. Ο Θησέας νικά τελικά και σκοτώνει τον Μινώταυρο. Μετά από αυτό, μαζί με την Αριάδνη, σπεύδουν να εξαφανιστούν, αφού προηγουμένως φροντίζουν να αχρηστεύσουν τα καταδιωκτικά πλοία του Μίνωα. Το ταξίδι της επιστροφής επιφυλάσσει στον Θησέα μία δυσάρεστη έκπληξη. Στην Νάξο η Αριάδνη απάγεται από τον θεό Διόνυσο. Ο Θησέας βαθύτατα λυπημένος συνεχίζει μοναχός του τον πλου προς την Αθήνα, ξεχνώντας να ειδοποιήσει για την ευτυχή κατάληξη της εκστρατείας του τον βασιλιά πατέρα του, Αιγέα. Ο Αιγέας πιστεύοντας το αντίθετο αυτοκτονεί, το Αιγαίο πέλαγος όμως περνά σταδιακά στην σφαίρα επιρροής των Αθηνών. Ο Μίνωας εξοργισμένος, αλλά και ανίσχυρος να αντιδράσει περιορίζεται στην τιμωρία του Δαίδαλου και του γιου του τού Ίκαρου, τους οποίους και περιορίζει στον λαβύρινθο. Πολύ αργότερα κι οι δυο τους θα δραπετεύσουν με τη βοήθεια των πτητικών μηχανών που εφηύρε ο ευφυής Αθηναίος.

Η διαφυγή του Δαίδαλου από την Κρήτη είναι μία από τις πιο γνωστές ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας। Μιμούμενος την πτητική τεχνική των πουλιών κατασκεύασε φτερά για τον εαυτό του και το γιο του με κερί και πούπουλα πουλιών। Με αυτόν τον τρόπο πέταξαν και οι δύο προς την ελευθερία। Παρά τις προειδοποιήσεις όμως του πατέρα του, ο Ίκαρος πέταξε, σύμφωνα με τον μύθο, πολύ κοντά στον ήλιο και το κερί με το οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του έλιωσε. Ο Ίκαρος σκοτώθηκε πέφτοντας στα βράχια ενός νησιού, που από τότε πήρε το όνομά του, όπως και η θάλασσα που απλώνεται μπροστά του.

Ο Δαίδαλος έφτασε στη Σικελία και βρήκε καταφύγιο στην αυλή του βασιλιά Κώκαλου. Ο Μίνωας θέλοντας να υπερασπιστεί το τρωμένο κύρος του, αποφάσισε να κυνηγήσει τον πολύτιμο φυγά. Όταν όμως έφθασε στη Σικελία, σκοτώθηκε από τις κόρες του βασιλιά Κώκαλου. Ο μύθος θέλει τον Μίνωα, μετά τον θάνατό του να συγκαταλέγεται μεταξύ των αρχόντων του Άδη.

Ιστορία: Αν και δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι ήταν η Κνωσός, παραδοσιακά ονομάζεται "Παλάτι". Οι ανασκαφές έδειξαν ότι υπήρχε οικισμός εδώ στην 8η χιλιετία π.Χ., ίσως και πριν, και ότι ένα παλάτι βρισκόταν ήδη εδώ από την 4η χιλιετία π.Χ..

Τα θεμέλια πολλών παλατιών έχουν βρεθεί εδώ, και τα περισσότερα από αυτά που βλέπουμε σήμερα ανήκουν στο χρονικό διάστημα μεταξύ 16ου - 14ου αιώνα πΧ. Υπάρχουν και μεταγενέστερες κατασκευές. Φαίνεται πως μετά το τέλος του Μινωικού κόσμου η περιοχή εξακολούθησε να διατηρεί σημεία ζωτικότητας. Η Κνωσός παρέμεινε ένας σημαντικός οικισμός σε όλη τη διάρκεια της Μυκηναϊκής περιόδου, καθώς και κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή, και μέχρι τον Μεσαίωνα δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ.

Το 1878 ο Μίνως Καλοκαιρινός ανακάλυψε το χώρο της Κνωσού. Οι σχετικές ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από τον Αρθούρο Έβανς το 1900. Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν για τριάντα περίπου χρόνια και η αποκατάσταση της εικόνας του ανακτόρου έχει πραγματοποιηθεί σε φάσεις. Ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού καλύπτει περισσότερα από 20 000 τετραγωνικά μέτρα.

Αρχικά μια θηλυκή θεότητα λατρευόταν εδώ. Οι φιγούρες με μια γυμνόστηθη γυναίκα που κρατά φίδια στα χέρια, πιστεύεται πως παριστάνει την κεντρική θεότητα των αρχαίων Κρητών. Ο διπλός πέλεκυς υπήρξε επίσης ιερό σύμβολο των Μινωιτών, η δε λατρεία του ταύρου ήταν γενικευμένη. Τα ταυροκαθάψια ήταν η κατεξοχήν συμβολική γιορτή ενός πολιτισμού, όπου η μορφή του ταύρου υπήρξε σημείο αναφοράς. Νέοι άνδρες και γυναίκες, εκτελούσαν ακροβατικές φιγούρες πάνω στην πλάτη των ταύρων και συναγωνίζονταν σε έναν αναίμακτο αγώνα ευελιξίας, δύναμης και ισορροπίας.

Οι Αχαιοί εισέβαλαν τον 15ο αιώνα π.Χ. και ήταν η κουλτούρα τους που έφερε τον Μινωικό πολιτισμό στο αποκορύφωμά του. Μιλούσαν ελληνικά, είχαν Έλληνες θεούς και χρησιμοποιούσαν την Κνωσό ως κέντρο. Ήταν, επίσης, αυτοί που χρησιμοποίησαν την λεγόμενη Γραμμική Β, η οποία έχει βρεθεί σε πήλινα δισκία.
Το τέλος του Μινωικού πολιτισμού πιθανολογείται πως προκλήθηκε από φυσικές καταστροφές. Ο σεισμός που καταβύθισε τη μισή Θήρα, το 1450 πΧ, φαίνεται πως κατέστρεψε και το μεγαλύτερο μέρος των Μινωικών πόλεων.

Το Μουσείο: Πολλά από τα ευρήματα των ανασκαφών της Κνωσού στεγάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου.

Αποδράσεις_Κέα

Κέα … όπως λέμε παράδεισος

Για τους περιπατητές η Κέα είναι παράδεισος. Μονοπάτια, συνολικού μήκους 36 χιλιομέτρων από τα οποία το 65% είναι λιθόστρωτα, περιμένουν να αποκαλύψουν τη μυστική γοητεία της Κέας. Τα περισσότερα καταλήγουν σε ερημικές ακρογιαλιές. Τα μονοπάτια που θα περιηγηθούμε, ήταν μέρος του οδικού δικτύου που συνέδεε τις πόλεις-κράτη μεταξύ τους. Σε όλες τις διαδρομές, υπάρχουν ξύλινες πινακίδες σήμανσης και προορισμού.

ο μύθος

Μια φορά κι έναν καιρό, στη Κέα ζούσαν νύμφες μέσα στα δάση και κοντά στις πηγές, γιατί εκείνα τα χρόνια η Υδρούσα (όπως ονομαζόταν) είχε υγρό κλίμα, πυκνή βλάστηση και πολλά νερά που αγαπούσαν οι νύμφες. Μια μέρα, εμφανίστηκε ένα λιοντάρι και άρχισε να τις κυνηγάει. Οι νύμφες έφυγαν και τότε το λαμπρότερο αστέρι του ουράνιου θόλου, ο Σείριος, κατάκαιε με τις φοβερές ακτίνες του τη γη της Υδρούσας. Αλλά και όλων των Κυκλάδων. Το νησί, μαστιζόταν από την ξηρασία και οι κάτοικοι ζήτησαν τη βοήθεια του ημίθεου Αρισταίου από τη Θεσσαλία, που ήταν γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κυρήνης. Ο Αρισταίος επικεφαλής των Αρκάδων ήρθε στην Κέα και πρόσφερε θυσίες προς τιμή του Ικμαίου Διός, θεού της βροχής. Οι Θεοί εξευμενίστηκαν, και η ξηρασία άρχισε να μειώνεται. Από τότε και κάθε χρόνο πνέουν βόρειοι άνεμοι (μελτέμια), επί 40 μέρες την περίοδο που λάμπει ο αστερισμός Μεγάλος Κυνός στον οποίο ανήκει ο Σείριος. Ο Αρισταίος, εγκαταστάθηκε στην Υδρούσα. Δίδαξε στους κατοίκους την γεωργία, την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και έθεσε τις βάσεις των θρησκευτικών δοξασιών. Στην Υδρούσα, ήρθε ο ήρωας Κέως, γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Ροδοέσσης. Από τον Κέως που ήταν επικεφαλής των Λοκρών από τη Ναύπακτο οι οποίοι κατέλαβαν το νησί φαίνεται να πήρε το όνομα της η Κέα.

η προϊστορία

Οι πρώτοι οικιστές της νεολιθικής εποχής, επέλεξαν βραχώδη υψώματα κοντά στην ακτή για να εποπτεύουν τη θάλασσα και τη στεριά. Τα ευρήματα που βρέθηκαν στον πρώτο οικισμό στο ακρωτήριο Κεφάλα μαρτυρούν τις πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις της Κέας με την ηπειρωτική Ελλάδα, και φέρνουν στο φως τον Κυκλαδικό πολιτισμό. Ο οικισμός ιδρύθηκε στην τελική νεολιθική περίοδο (3.300 π.χ.), στο ομώνυμο ακρωτήριο, στη βορειοδυτική ακτή του νησιού. Στους πρόποδες του ίδιου λόφου οργανώθηκε το νεκροταφείο του οικισμού. Ο χώρος κατοικήθηκε για έναν περίπου αιώνα. Οι κάτοικοι της Κεφάλας που ήταν γεωργοί και ψαράδες, αρχίζουν να αναπτύσσουν τη μεταλλοτεχνία. Η εποχή του χαλκού είναι στο κατώφλι της ιστορίας. Η Κέα της περιόδου του χαλκού είναι γνωστή κυρίως από τις ανασκαφές στο ακρωτήρι της Αγίας Ειρήνης που βρίσκεται κοντά στη θέση Κεφάλα. Από την εποχή του χαλκού έως το τέλος των μυκηναϊκών χρόνων, ο οικισμός της Αγίας Ειρήνης, έβαλε τη σφραγίδα του στην ιστορία και τον πρώιμο πολιτισμό του Αιγαίου Πελάγους. Στον τον 16ο αιώνα, που ο οικισμός γίνεται κόμβος επικοινωνίας του μινωικού με τον νεότευκτο μυκηναϊκό κόσμο, η Αγία Ειρήνη μετεξελίσσεται σε κρητομυκηναϊκό κέντρο. Η θέση του σε συνδυασμό με την ασφάλεια του λιμανιού, συντελεί στην οικονομική και κοινωνική άνθηση. Από τα ευρήματα φαίνεται ότι έχει να δείξει υδρευτικά και άλλα μεγάλα έργα μυκηναϊκού τύπου καθώς και περίτεχνες διακοσμήσεις στα έργα τέχνης. Η πόλη καταστρέφεται από ισχυρό σεισμό γύρω στο 1450 π.χ.

Αρχαϊκή εποχή – η αρχή της Ιστορίας

Στους αρχαϊκούς χρόνους (7ος -6ος αιώνας), η Κέα ως αποικία των Ιώνων γνώρισε μεγάλη ακμή. Ιδρύονται τέσσερις ανεξάρτητες και δυνατές οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις: η Ιουλίς, η Καρθαία, η Ποιήεσσα και η Κορησσός. Εκτός από την Ποιήεσσα οι υπόλοιπες εκδίδουν νομίσματα.Όλες οι πόλεις περιβάλλονταν από οχυρωματικά τείχη , ενώ πύργοι χτίζονταν σε επίκαιρα σημεία για τον έλεγχο της περιοχής. Ένα πυκνό οδικό δίκτυο συνδέει τις πόλεις-κράτη μεταξύ τους αλλά και το άστυ με τη χώρα του.
Κάθε πόλη είχε ξεχωριστή διοικητική και πολιτική διάρθρωση αλλά στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, συνήθως συνεργάζονταν. Διεξάγονταν συνελεύσεις, συνερχόμενες από τους Δήμους και τον κύριο λόγο είχαν οι πολίτες.

πολιτισμός

Η Κέα ήταν φημισμένη για το πολιτικό της σύστημα και απασχόλησε το μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη . Το σύγγραμμα του «Κείων Πολιτεία»που αναφέρεται στην υποδειγματική οργάνωση της Κέας δεν διασώθηκε εκτός από ένα απόσπασμα.
Ο νομοθέτης Αριστείδης, ένας από εφτά μεγάλους σοφούς της αρχαιότητας καταγόταν από την Κέα και έγινε περίφημος σε όλη την Ελλάδα για τους αυστηρούς και πρότυπους νόμους που θέσπισε. Ένας από τους νόμους ήταν το «Κείον το νόμιμον». Σύμφωνα μ΄ αυτό όσοι περνούσαν τα 70 χρόνια της ηλικίας τους «αυτεκωνιάζοντο». Ο πολίτης έπρεπε να πεθαίνει μόλις οι πνευματικές και σωματικές δυνάμεις του δεν μπορούν να είναι ωφέλιμες στην πολιτεία.. Όταν συνέβαινε αυτό, ο πολίτης έπρεπε να εξηγήσει στους άρχοντες της πολιτείας, τους λόγους της απόφασης τους και τότε του δινόταν η άδεια της αυτοκτονίας.. Έπειτα, ο πολίτης περιστοιχισμένος από τους συμπολίτες του, σαν να έκανε οικογενειακή γιορτή και σαν να εκτελούσε το στερνό του καθήκον, πρόθυμα αυτοκτονούσε με κώνειο, από το γνωστό φυτό Μανδραγόρα.Το έθιμο αυτό έσβησε όταν επικράτησε ο χριστιανισμός κατά τον 3ο αιώνα π.χ.
Οι αρχαίοι Κείοι είχαν ξεχωριστή επίδοση στον αθλητισμό. Αναφέρονται 69 νίκες Κείων αθλητών στα Ίσθμια, Νέμεα και Ολυμπία οι οποίοι υμνήθηκαν από τους Κείους ποιητές.
Ο Κείος ποιητής Σιμωνίδης, ήταν ένας από τους πρώτους διανιούμενους της αρχαίας κοινωνίας(556π.χ-468π.χ) και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα πνευματικού ανθρώπου.
Από τα ποιήματα του , σώζονται μόνο αποσπάσματα και είναι ο πρώτος ποιητής ο οποίος έγραψε ποιήματα για παραγγελία και για πληρωμή.Ο ποιητής Βακχυλίδης ο οποίος ήταν ανιψιός του Σιμωνίδη, ήταν ένας από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς λυρικούς ποιητές της αρχαίας Ελλάδας.
Η πνευματική ζωή του νησιού αναδεικνύει μεγάλες προσωπικότητες εκτός από τους ποιητές, όπως οι σοφιστές Θηραμένης και Ξενομήδης, ο διάσημος γιατρός Ερίστρατος, οι φιλόσοφοι Πυθακλείδης που χρημάτισε δάσκαλος του Περικλή, ο Πρόδικος, που ήταν δάσκαλος του Θουκιδίδη, του Ευριπίδη και του Ισοκράτη, ο Αρίστων κ.α.

Ρωμανία – Φραγκοκρατία

Από την ίδρυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας , η Κέα περιελήφθη στην επαρχία της Ελλάδας και ήταν υπό την κυριαρχία του Ανατ. Ρωμαικού κράτους. Κατά την περίοδο της Ρωμαικής κατάκτησης σταματά η αυτόνομη και η κοινοπολιτειακή λειτουργία των τεσσάρων πόλεων. Η Ιουλίδα γίνεται το μοναδικό πολιτικό κέντρο του νησιού. Ένας από τους Ενετούς ηγεμόνες οικοδόμησε το κάστρο του νησιού στη θέση της ακρόπολης της αρχαίας Ιουλίδας. Επί της δυναστείας των Ιουστινιανών και των Ενετών (1207- 1566), η Κέα κατακτήθηκε αλληλοδιαδόχως από διάφορους δυνάστες : Βαλέτους, Μικέλους, Βαρθολομαίους, Γοζαδίνων κ.α.
Την περίοδο αυτή η Κέα γίνεται κρησφύγετο πειρατών και υπέστη επί 3,5 αιώνες επιδρομές και λεηλασίες με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της Κέας στα 1470 να υπολογίζεται σε 200 κατοίκους.
Τοπωνύμια, γραπτές πηγές και ναοί(η Αγία Άννα και η Επισκοπή κοντά στην Ιουλίδα,, οι Άγιοι Απόστολοι στην Κατωμεριά ο Άγιος Παντελεήμονας στα Ελληνικά)φωτο μαρτυρούν τη βυζαντινή εγκατοίκηση στο νησί.
Όταν έληξε η ενετική δυναστεία η Κέα περιελήφθη στο βασίλειο της Νάξου και των Δωδεκανήσων μέχρι που υποδουλώθηκε κι αυτή στη Οθωμανική αυτοκρατορία.
Οι Κείοι ένιωθαν εξουθενωμένοι που επί αιώνες ήταν δουλοπάροικοι αλλά διατήρησαν τον ανθρωπισμό και την εθνική τους συνείδηση.

ο βάρβαρος οθωμανός

Την ενετική κυριαρχία διαδέχτηκε η οθωμανική. Τους Τούρκους ενδιέφερε μόνο να εισπράττουν τους φόρους . Η Τζιώτικη κοινότητα κυβερνιόταν από τους εκλεγμένους προεστούς και επιτρόπους. Ήταν υπεύθυνοι για την διαχείριση των κοινών και την είσπραξη των φόρων για λογαριασμό της Υψηλής Πύλης. Ο λαός στο μεγαλύτερο μέρος του ζούσε διασκορπισμένος στις εξοχές. Γύρω στο 1780 ο Λάμπρος Κατσώνης συγκροτεί δικό του στόλο και κάνει ορμητήριο του το νησί. Με τις παράτολμες πράξεις του, 30 χρόνια πριν το 1821 τροφοδότησε και αναπτέρωσε τις ελπίδες για την λευτεριά.
Στην Κέα μυήθηκαν Φιλικοί όπως ο Ανδρέας Σοφιανός, ο Γεράσιμος Πάγκαλος κ.α.

Η Τζια, μετά την ανεξαρτησία παρουσιάζει ανάπτυξη. Διακινεί και εξάγει τα προϊόντα της κυρίως βελανίδι και κριθάρι.

περισσότερα : http://www.kea.gr/

Αποδράσεις_Χλεμούτσι

το μάτι που τα πανθ' ορά

Το κάστρο του Χλεμουτσίου χτίστηκε από το Γοδεφρείδο Β' Βιλλεαρδουίνο με τα δημευθέντα εισοδήματα των μοναστηριών του Μορέως του λατινικού κλήρου. Όπως σημειώνει ο ΒΟΝ, οι ανασκαφικές έρευνες το 1962 από τον SERVAIS επιβεβαιώνουν όχι οι τοίχοι του βρίσκονται πάνω σε προϊστορικά ίχνη. Ο Γοδεφρείδος Β' με αφορμή το ότι οι κληρικοί βαρώνοι της Πελοποννήσου δεν προθυμοποιήθηκαν να τον βοηθήσουν να υποτάξει και τα λοιπά μέρη της χώρας της Πελοποννήσου (Μονεμβασιά) προχώρησε στη δήμευση των περισσοτέρων εκκλησιαστικών κτημάτων του λατινικού κλήρου και έκτισε με τα χρήματα τους στην κορυφή του ακρωτηρίου Χελωνάτα το περίφημο φρούριο, που ονομάζονταν από τους Φράγκους Mata - Grigfon (το μάτι που επιβλέπει τους Γραικούς Έλληνες). Η αρχική επίσημη ονομασία του κάστρου ήταν Clermont που με παραφθορά έγινε στα Ελληνικά Χλεμούτσι. Αργότερα πήρε την ονομασία Tornese, επειδή θεωρήθηκε πως σε αυτό βρισκόταν το περίφημο φράγκικο νομισματοκοπείο των τορνέσιων νομισμάτων.

Η θέση που επιλέχθηκε για την ίδρυση του νέου κάστρου ήταν στρατηγική, είναι χτισμένο στο δυσμικότερο μέρος της Πελοποννήσου κι ακριβώς στο ψηλότερο και κεντρικότερο σημείο του Χελωνάτα (υψόμετρο 250). Από την κορυφή του λόφου το Χλεμούτσι προστάτευε το φημισμένο εμπορικό λιμάνι της Γλαρέντζας και την πρωτεύουσα του πριγκιπάτου Ανδραβίδα, εξασφαλίζοντας τον έλεγχο της περιοχής που αποτέλεσε το κέντρο των φράγκικων κτήσεων στο Μοριά, η οποία γνώρισε ιδιαίτερη ακμή και αίγλη κατά την εποχή των Βιλλεαρδουίνων.

Κατά την ταραγμένη περίοδο που ξεκινά μετά το θάνατο του Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου και διαρκεί όλο το 14ο αιώνα οδηγώντας στη σταδιακή παρακμή του φράγκικου πριγκιπάτου, το Χλεμούτσι γίνεται αντικείμενο διεκδικήσεων μεταξύ διαφόρων ευγενών. Το κάστρο αυτό είχε χρησιμεύσει και ως φυλακή πριγκίπων και άλλων αξιωματούχων. Εδώ φυλακίστηκε και πέθανε η τελευταία απόγονος των Βίλλεαρδουίνων Μαργαρίτα της Άκοβας, επειδή θεωρήθηκε υπαίτια για τη διεκδίκηση του Μοριά από τους Καταλανούς, οι οποίοι κατέκτησαν για μικρό διάστημα το κάστρο στα 1315.

Στις αρχές του 15ου αιώνα το κάστρο περνά στην κατοχή του Καρόλου Τόκκου, κόμη της Κεφαλονιάς και δεσπότη της Ηπείρου Το 1427 περιήλθε ειρηνικά στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο μετά το γάμο του με την κόρη του Τόκκου και αυτός το χρησιμοποίησε ως στρατιωτικό και διοικητικό του κέντρο προετοιμάζοντας την επίθεση στην Πάτρα.

Το κάστρο παρέμεινε σε χρήση μέχρι τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, περνώντας από τα χέρια των Τούρκων (1460-1687, 1715-1821) και των Βενετών (1687-1715). Φαίνεται όμως πως ήδη μετά το τέλος της Φραγκοκρατίας άρχισε να χάνει σταδιακά το σημαντικό του ρόλο στην άμυνα της περιοχής. Οι Έλληνες και οι Βενετοί δεν πραγματοποίησαν καθόλου εργασίες στο κάστρο, ενώ οι Τούρκοι εκτέλεσαν μικρής έκτασης επεμβάσεις για την ενίσχυση του. Σημαντική καταστροφή υπέστη μέρος του κάστρου κατά το βομβαρδισμό από τον Ιμπραήμ το 1825. Σήμερα το Χλεμούτσι, που η αρχική του μορφή δεν υπέστη σημαντικές μεταγενέστερες επεμβάσεις, διατηρεί έντονο το φράγκικο χαρακτήρα του και είναι από τα σημαντικότερα και πιο καλοδιατηρημένα κάστρα του ελληνικού χώρου.

Το κάστρο αποτελείται από δύο περιβόλους. Ο εξωτερικός περίβολος έχει σχήμα πολυγωνικό. Στην περίμετρο των τειχών του διατηρούνται ερείπια κτιρίων που ανήκουν στην αρχική κατασκευή του 13ου αιώνα, ενώ στο εσωτερικό του σώζονται ίχνη κτισμάτων, από τα οποία επιμελέστερης κατασκευής είναι ένα τουρκικό τζαμί.

Στις επεμβάσεις που έγιναν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ανήκει η σημερινή διαμόρφωση της κύριας εισόδου, των επάλξεων και των τριών πύργων της δυτικής πλευράς του περιβόλου. Στο νοτιοανατολικό άκρο του υψώνεται ο εξαγωνικός εσωτερικός περίβολος που αποτελείται από σειρά θολωτών αιθουσών γύρω από μια μεγάλη κεντρική αυλή. Οι περισσότερες από τις αίθουσες ήταν αρχικά διώροφες και θερμαίνονταν με τζάκια, παρόμοιας μορφής με εκείνα των κτιρίων του εξωτερικού περιβόλου. Μορφολογικά στοιχεία όπως οι υψηλοί ημιελλειψοειδείς θόλοι που στεγάζουν τις αίθουσες και τα χαμηλωμένα ή ελαφρώς οξυκόρυφα τόξα των ανοιγμάτων μαρτυρούν τη δυτική καταγωγή των ιδρυτών του κάστρου.

http://www.dkastrou-kyllinis.gr/hlemutsi.htm