Αποδράσεις_Αγία Θεοδώρα Μεγαλόπολης

Στην Αγία Θεοδώρα, στη Βάστα της Μεγαλόπολης

Κατά τη μέση Βυζαντινή περίοδο, η κάθε κοινότητα είχε διοικητική και στρατιωτική αυτοτέλεια. Η κάθε οικογένεια ήταν υποχρεωμένη να προσφέρει στην στρατολογία έναν άντρα ή εάν αυτό δεν ήταν εφικτό, να καταβάλει τα απαιτούμενα χρήματα για τη εκμίσθωση ενός μισθοφόρου.

Η νεαρή Θεοδώρα ζούσε σε ένα χωριό της Πελοποννήσου, τη Βάστα, λίγο έξω από τη Μεγαλόπολη και ήταν το μεγαλύτερο παιδί μιας φτωχής και ευσεβούς οικογένειας. Ο πατέρας της, ηλικιωμένος και άρρωστος αδυνατούσε να εκπληρώσει την στρατιωτικές του υποχρεώσεις και, επιπλέον, το χρηματικό ποσό που απαιτείτο για την πληρωμή μισθοφόρου ήταν δυσβάσταχτο για τις δυνατότητες της οικογένειας. Όταν η Θεοδώρα έφτασε σε ηλικία 17 ετών αποφάσισε να υποδυθεί τον άντρα και να στρατολογηθεί η ίδια προκειμένου να μην ατιμαστεί ο πατέρας της.

Πολύ σύντομα βρέθηκε αντιμέτωπη με τον εχθρό. Επιδεικνύοντας θάρρος απαράμιλλο κέρδισε όχι μόνο την εκτίμηση του στρατεύματος αλλά και βαθμούς στην στρατιωτική ιεραρχία. Το σθένος της, αλλά και η σεμνότητά της, την καθιστούσαν όχι μόνο σεβαστή σαν μαχητή αλλά και επιθυμητή στο άλλο φύλλο. Μια νεαρή κοπέλα μην μπορώντας να αντισταθεί στη γοητεία του νεαρού στρατιώτη, άρχισε να «πολιορκεί» στενά τη Θεοδώρα. Ο κίνδυνος να προδοθεί το μυστικό και να ατιμαστεί η οικογένειά της ήταν μεγάλος και προφανής. Όσο κι αν η Θεοδώρα προσπαθούσε να μεταπείσει τη νεαρή κοπέλα προβάλλοντάς της την αφιέρωσή της στο Θεό, τόσο περισσότερο η νεαρή κοπέλα ποθούσε τον νεαρό, όμορφο και θαρραλέο στρατιώτη που είχε γνωρίσει. Η άρνηση της Θεοδώρας οδήγησε τελικά στο αντίστροφο αποτέλεσμα. Την εκδίκηση για την απόρριψη. Η νεαρή κοπέλα φέρεται πως πάνω στην ερωτικής της απελπισία μένει εξεπίτηδες έγκυος καταγγέλλοντας ως υπαίτια της εγκυμοσύνης της την Θεοδώρα. Τώρα, ο νεαρός στρατιώτης που θεωρείται υπαίτιος θα πρέπει να διαλέξει μεταξύ της αποκατάστασης της εγκύου και της τιμωρίας.

Η Θεοδώρα αποφασίζει να μην αποκαλύψει το μυστικό της για να μην ατιμάσει τον πατέρα της. Ταυτόχρονα όμως αρνείται να συνάψει γάμο με την νεαρή έγκυο για ν’ αποφύγει την αποκάλυψη. Η στάση της αυτή δεν επιτρέπει παρά την καταδίκη της σε θάνατο λόγω της ατίμωσης της νεαρής κοπέλας.

Ο νεαρός στρατιώτης που μέχρι και την έσχατη στιγμή αρνείται να αποκαλύψει το μυστικό που θα ατίμαζε την οικογένειά του οδηγείται έξω από την πατρογονική κοινότητα και εκτελείται. Καθώς ξεψυχά η Θεοδώρα φέρεται να λέει : «Κάνε Κύριε τα χρόνια μου να γίνουν δέντρα και το αίμα μου νερό να τα ποτίζει».

Μερικούς αιώνες αργότερα, γύρω στον 12ο αιώνα, στο σημείο αυτό φτιάχτηκε ένα εκκλησάκι στη μνήμη της. Εκεί μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν τα λείψανά της। Με την ολοκλήρωση του ναϊδρίου αυτού, 17 δέντρα, όσα και τα χρόνια της Θεοδώρας όταν θανατώθηκε, φύτρωσαν στη στέγη του και έτσι ολοκληρώθηκε ο θρύλος. Ο ναός γιορτάζει στις 11Σεπτεμβρίου.

Αποδράσεις_Γραβιά

το χάνι της Γραβιάς

Από τη μαθήτρια της Α' τάξης Βάσια Τούμπα
http://gym-gravias.fok.sch.gr/gym/index.php?option=com_content&view=article&id=83&Itemid=64

Σε αυτό το Χάνι ο Ήρωας Οδυσσέας Ανδρούτσος, στις 8 Μαΐου του 1821, έδωσε μια σημαντική και ιστορική μάχη εναντίων των Τούρκων που κρατούσαν σκλαβωμένη την Ελλάδα για τετρακόσια χρόνια.

Μπήκε εμπόδιο στο δρόμο του Τούρκου πασά Ομέρ Βρυώνη ο οποίος με οκτώμισι [8.500] χιλιάδες στρατό και μεταξύ αυτών χίλιους [1000] ιππείς είχε ξεκινήσει από την Θεσσαλία καταπνίγοντας τις εξεγέρσεις των Ελλήνων, έχοντας στόχο να φτάσει ως την Πελοπόννησο και να καταστείλει την επανάσταση των Ελλήνων που ήδη είχε ξεκινήσει από το Μάρτιο του 1821.

(Οι Τούρκοι στη προσπάθειά τους να κρατήσουν τον έλεγχο κατέπνιγαν στην κάθοδό τους προς την Πελοπόννησο όποιον έμπαινε εμπόδιο τους.

Στις 23 Απριλίου στη περιοχή της Αλαμάνας βρίσκουν εμπόδιό τους τον Αθανάσιο Διάκο και τους άνδρες του οι οποίοι τους κάνουν ζημιά μα δε μπορούν να τους σταματήσουν και έτσι το πρωτοπαλίκαρο του Ανδρούτσου, ο Αθανάσιος Διάκος, καταλήγει στα χέρια των τούρκων και τον σουβλίζουν (Κιοσέ-Μεχμέτ πάσας Λαμίας ).

Έτσι οι Τούρκοι, με αρχηγό τον Ομέρ Βρυώνη συνεχίζουν το δρόμο τους προς τα Σάλωνα, μα δε πρέπει να φτάσουν ως το Μοριά.

Το Χάνι ήταν στο δρόμο του Ομέρ Βρυώνη, (στάση) λίγο πριν τα δύσβατα στενά ανάμεσα στα δυο βουνά Γκιώνα και Παρνασσό, από τα οποία ήταν αναγκασμένος να περάσει για να φτάσει στα Σάλωνα και από εκεί στην Ιτέα και να περάσει στο Αίγιο.

Ο Ανδρούτσος μαθαίνει για το θάνατο του Διάκου και θέλει να πάρει εκδίκηση.

(Ο Ομέρ Βρυώνης γνωρίζει τον Οδυσσέα από την αυλή του Αλή πασά και πιστεύει πως με ταξίματα θα τον κερδίσει και θα τον πάρει μαζί του και ώσπου να πλησιάσει στη περιοχή του τάζει με μηνύματα πως αν τον ακολουθήσει θα του δώσει τη διοίκηση της Στερεάς Ελλάδας).

Την ίδια ώρα οι οπλαρχηγοί της περιοχής δίνουν συνάντηση κοντά στο Χάνι, θέλουν να μπουν εμπόδιο στους Τούρκους, θεωρούν πως κάποια σημεία στην περιοχή, λόγω της εδαφικής μορφολογίας της, είναι κατάλληλα για να οχυρωθούν. Όμως ο Ανδρούτσος που λίγο πριν έχει φτάσει στην περιοχή για να βοηθήσει στον αγώνα, ακούγοντάς τους πρώτα, τους λέει πως για να έχουν αποτέλεσμα καλό και να κάνουν μεγαλύτερη ζημιά στον Ομέρ Βρυώνη πρέπει να κλειστούν μέσα στο Χάνι. Και αφού τον θεωρήσανε τρελό… αυτό έκαναν.

Πιάστηκαν πρώτα στο χορό και μετά κλείστηκαν μέσα στο χάνι όσοι χώρεσαν, 118 άνδρες μαζί και ο χανιτζής. Οι δε υπόλοιποι που έμειναν έξω οχυρώθηκαν όπου μπόρεσαν για να βοηθήσουν καλύτερα…….

Ο Ομέρ Βρυώνης έφτασε στο Χάνι στις 8 του Μάη ημέρα Κυριακή.

Ο Ανδρούτσος ρίχνει στον Δερβίση, που φέρνει τα μηνύματα ή ξόρκια απ’ το κοράνι, και αμέσως αρχίζει η μάχη που κράτησε μια ολόκληρη ημέρα…..

Εφτά γιουρούσια (επιθέσεις) έκανε ο Τούρκος για να πάρει το Χάνι μα δε τα κατάφερε. Τον πήρε η νύχτα και σταμάτησε όταν είδε πως κόντευε να χάσει τη μισή του δύναμη. Σκέφτηκε πως άλλη λύση δεν είχε παρά να φέρει κανόνι από τη Λαμία (Ζητούνι) με το ξημέρωμα κιόλας για να γκρεμίσει το χάνι (Την εποχή εκείνη, όταν έπεφτε η νύχτα ο πόλεμος σταματούσε και από τις δύο πλευρές).

Όταν το σκοτάδι έπεσε για τα καλά και όλα ησύχασαν, ακούστηκε σαν αμανές ένα τραγούδι μήνυμα από Έλληνα που βρισκόταν ανάμεσα στους Τούρκους, τον Χρήστο Μπαλάσκα.

Κάκιωνε τάχα τον Ανδρούτσο λέγοντάς του πως ταχιά που θα έφερναν το κανόνι δε θα γλίτωνε …

Ο Οδυσσέας πήρε το μήνυμα, σκέφτηκε πως ότι ήταν να κάνει το είχε κάνει. Αν την επόμενη μέρα έφτανε το κανόνι δεν θα γλίτωναν. Έτσι αποφάσισε να βγάλει τους άνδρες του ξετρυπώντας από την πίσω μεριά του Χανιού, σέρνοντας ανάμεσα στο στρατό και στα πτώματα των Τούρκων.

Τους φυγάδεψε ψηλά στο βουνό κοντά στο χωριό Παλιοχλωμός, στο Χάνι του Σκορδά. Εκεί είχε δώσει συνάντηση με τους λίγους που είχαν μείνει έξω από το Χάνι.

Όταν έφτασαν ψηλά και εξασφαλίστηκαν, χάρηκαν όλοι για τη νίκη τους …

Την επόμενη μέρα οι Τούρκοι δε πίστευαν αυτό που τους είχε συμβεί … Έμειναν στη περιοχή οκτώ (8) ημέρες μέχρι να μαζέψουν τους νεκρούς και τους τραυματίες τους και δε μπορούσαν να συνεχίσουν παρά μόνο να γυρίσουν πίσω στο Ζητούνι.

Από των Ελλήνων τα βόλια ούτε ένα δε πήγε χαμένο. Μόνο δυο παλικάρια χάθηκαν, ο Σεφέρης και ο Καπλάνης και αυτά από άστοχο βόλι.

Αποτέλεσμα της μάχης αυτής ήταν πως οι Τούρκοι δεν επιχείρησαν να συνεχίσουν την προέλασή τους προς την Πελοπόννησο, αλλά γύρισαν πίσω, και στράφηκαν προς την ανατολικότερη Στερεά και την Εύβοια …

Η μάχη αυτή στο Χάνι της Γραβιάς ήταν ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα του Ιερού Αγώνα και έσωσε την Επανάσταση κατά τα πρώτα της βήματα: Δόθηκε χρόνος, μέχρι το 1825, να απελευθερωθεί η Πελοπόννησος και σιγά - σιγά και η Στερεά Ελλάδα, χάρη στη γενναιότητα αυτού του ήρωα και στην ιδέα του να αιφνιδιάσει τους Τούρκους με αυτό τον τρόπο, την κατάλληλη χρονική στιγμή, πετυχαίνοντας μια τόσο σημαντική νίκη για τη μετέπειτα εξέλιξη της απελευθέρωσης της Ελλάδας, κάνοντας κάστρο ένα τόσο δα μικρό χάνι ...

Το πραγματικό χάνι δε μπόρεσε να σωθεί, αφού μετά τη μάχη εγκαταλείφθηκε και στη θέση των θεμελίων του ανεγέρθηκε αργότερα, το έτος 1888, ως ελάχιστος φόρος τιμής, η Προτομή του ήρωα Οδυσσέα Ανδρούτσου.

Το κτίσμα αυτό που υπάρχει και επισκέπτεστε σήμερα είναι πιστό αντίγραφο του παλαιού χανιού σε φυσικό μέγεθος.

Αποδράσεις_Πήλιο

Στο Πήλιο των Κενταύρων

Ο Κένταυρος Χείρων ήταν ο πιο σοφός μεταξύ των Κενταύρων και γνώριζε την τέχνη των ιαματικών βοτάνων, ενώ επιδιδόταν και στο κυνήγι και τη μουσική. Είχε θεϊκή καταγωγή, αφού, κατά μια μυθολογική εκδοχή, ήταν νόθος γιος του Κρόνου, ο οποίος συνευρέθηκε με την κόρη του Ωκεανού Φιλύρα. Ο Κρόνος συνελήφθη επ’ αυτοφώρω από τη σύζυγο του Ρέα και τότε, για να διαφύγει, μεταμορφώθηκε σε επιβήτορα ίππο και έφυγε καλπάζοντας, αφήνοντας τη Φιλύρα να γεννήσει το μισό άνθρωπο μισό άλογο παιδί της, που δεν ήταν άλλο από τον Κένταυρο Χείρωνα. Η Φιλύρα ντροπιασμένη και γεμάτη απέχθεια για το διγενές βρέφος , παρακάλεσε τους θεούς να την απαλλάξουν από τον στιγματισμό αυτόν. Αποδεχόμενος το αίτημά της, ο Δίας την μεταμόρφωσε σε φλαμουριά. Έμελλε όμως και με αυτήν την μορφή να ευεργετήσει το βρέφος της, αργότερα.

Μεγαλώνοντας, ο Κένταυρος Χείρων απέκτησε μεγάλη φήμη ως πανεπιστήμων, ιατρός, και μάντης. Τα άνθη της μητέρας του της Φιλύρας (κοινώς φλαμουριάς) τα χρησιμοποιούσε για να θεραπεύει ασθενείς, ενώ το εσωτερικό του φλοιού της το χρησιμοποιούσε στην μαντική του τέχνη. Φημολογείτο ότι δάσκαλος του Χείρωνα υπήρξε ίδιος ο Απόλλων. Η φήμη του Κενταύρου Χείρωνα ως ιατρού και μάντη εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και το όνομα του εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες θηραϊκές επιγραφές. Σοφός και αγαθός εκ φύσεως, ήταν ανεκτίμητος φίλος των ανθρώπων, αφού σε αυτόν προσέτρεχαν προκειμένου να θεραπευθούν.

Ο Χείρων ήταν εκείνος που βοήθησε και υπερασπίσθηκε τον Πηλέα και που ανέθρεψε και μόρφωσε ένα πλήθος θεϊκών και ηρωικών προσώπων, όπως τον Αχιλλέα, τον Ιάσονα, τον Ασκληπιό, τον Ηρακλή και τον Αινεία. Ο Απόλλων ο ίδιος παρέδωσε τον Ασκληπιό, βρέφος, μετά την θανάτωση της μητέρας του Κορωνίδας στον Κένταυρο Χείρωνα, ο οποίος τον ανέθρεψε και του μετέδωσε τις θεραπευτικές του γνώσεις και την τέχνη του κυνηγιού. Ο Ασκληπιός, μάλιστα, απέκτησε τέτοια ικανότητα στο να θεραπεύει ασθενείς, ώστε να θεωρηθεί, μεταξύ των ανθρώπων, ως ο πατέρας της Ιατρικής. Σύμφωνα πάντοτε με τον μύθο, ο Δίας του χάρισε την αθανασία.

Ωστόσο, παρά τη σοφία που τον διέκρινε και την οικειότητα του με τους ανθρώπους, στη συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων ο Κένταυρος Χείρων παρέμεινε ένας άγριος κυνηγός και μια σκοτεινή θεϊκή μορφή.

Οι Κένταυροι της Μαγνησίας και οι Θεσσαλοί της Ιωλκού φαίνεται ότι ήταν δεμένοι με εξωγαμική συμμαχία. Σύμφωνα με μία άποψη σύζυγος του Πηλέα και μητέρα του Αχιλλέα ίσως να μην ήταν η θεά Θέτις, αλλά η κόρη του Κενταύρου Χείρωνα. Όπως και να έχει το πράγμα, όταν η Θέτις εγκατέλειψε τον Πηλέα, εκείνος ανέθεσε την ανατροφή του γιου τους Αχιλλέα στον Κένταυρο Χείρωνα, στο Πήλιο. Ο Χείρων, σύμφωνα με τον μύθο, έτρεφε τον Αχιλλέα με εντόσθια λιονταριών και αγριόκαπρων και με μεδούλι άρκτων, για να γίνει γενναίος, ή, σύμφωνα με άλλους, με μέλι από κερήθρα και μεδούλι ελαφιού, για να τρέχει γρήγορα. Εκείνος τον εισήγαγε στην τέχνη της ιππασίας, του κυνηγιού, του αυλού και της ιατρικής. Ο νεαρός ήρωας ήταν, μάλιστα, τόσο επιδεκτικός σε όσα του δίδασκε ο Κένταυρος, ώστε σε ηλικία έξι ετών έσυρε τον πρώτο του αγριόχοιρο στη σπηλιά του Χείρωνα.

Ο Χείρων, λόγω της θεϊκής καταγωγής του, ήταν αθάνατος. Σύμφωνα με τον μύθο, στη μάχη του εναντίον των Κενταύρων, ο Ηρακλής προκειμένου να υπερασπισθεί τον επιστήθιο φίλο του Φόλο, πλήγωσε κατά λάθος στο πόδι, με δηλητηριασμένο βέλος, τον γέρο σοφό. Ο ημίθεος λυπήθηκε πάρα πολύ για τον τραυματισμό του γέροντα φίλου του και προσπάθησε να τον θεραπεύσει ο ίδιος με φάρμακα τα οποία του υποδείκνυε ο Χείρων. Τα φάρμακα, όμως, δεν τον ωφέλησαν καθόλου και, βασανιζόμενος από τους φρικτούς πόνους που του προκαλούσε το τραύμα, αλλά και κουρασμένος από την ατελείωτη ζωή του, ο πλέον ονομαστός των Κενταύρων παρακάλεσε τον Δία να τον απαλλάξει από την αθανασία. Κάτι τέτοιο όμως ήταν ανέφικτο και μόνο μετά από την παρέμβαση του Προμηθέα, ο οποίος δέχθηκε να ανταλλάξει τη θνητότητα του με την αθανασία του Χείρωνα, ο Ζευς ενέκρινε τον θάνατο του Κενταύρου.

Αποδράσεις_Δίρφυς

Ο άγριος Λύκος της Δίρφυς

Ο μυθολογικός Δίρφυος ήρωας Λύκος ήταν γιος του Υριέα και της νύμφης Κλονίης, εγγονός της Πλειάδας Αλκυώνης και του Ποσειδώνα και αδελφός του Νυκτιέα. Από την ονομασία της τοποθεσίας Υέρια ή Έρια που παίρνει το όνομά της από τον πατέρα του Λύκου πιθανολογούμε και τον τόπο γέννησης του ήρωα. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Λύκος με την βοήθεια του αδελφού του Νυκτιέα σκοτώνουν τον Φλεγύα, γιο του Άρη. Κυνηγημένοι για το φονικό καταφεύγουν και οι δύο στην Θήβα, όπου πολιτογραφούνται από τον βασιλιά Πενθία. Ο Πενθίας αναγνωρίζοντας τις ικανότητες του Λύκου τον αναγορεύει «πολέμαρχο», αρχηγό δηλαδή του θηβαϊκού στρατού. Μετά τον θάνατο του Πενθία, ο Λύκος τον διαδέχεται και βασιλεύει για είκοσι χρόνια. Στα χρόνια της βασιλείας του, η κόρη του αδελφού του Νυκτιέα, Αντιόπη, αποκτά έναν γιο μετά από συνεύρεσή της με τον Δία. Φοβούμενη, όμως, την οργή του θείου της και του πατέρα της καταφεύγει στην Σικυώνα, όπου και παντρεύεται τον βασιλιά Επωπέα. Ο Νυκτιέας αυτοκτονεί ατιμασμένος, κληροδοτώντας στον Λύκο το έργο της τιμωρίας του «ένοχου» ζεύγους. Ο Λύκος εκστρατεύει εναντίον της Σικυώνας σκοτώνει τον Επωπέα και αιχμαλωτίζει την ανιψιά του Αντιόπη. Όταν επιστρέφει στην Θήβα φονεύεται, όμως, μαζί με την γυναίκα του Δίρκη από τον Αμφίωνα και τον Ζήθο. Ο Ευριπίδης στην «Τραγωδία του Ηρακλής Μαινόμενος» παρουσιάζει διαφορετικά τον μύθο. Σύμφωνα με την εκδοχή του μεγάλου τραγωδού, ο Λύκος της Δίρφυς κατέλαβε τον θρόνο των Θηβών όταν ο Ηρακλής βρισκόταν στον Άδη με αποστολή την απαγωγή του Κέρβερου. Στο τέλος όμως, σκοτώνεται, όταν ο Ηρακλής επιστρέφει από τον Άδη.